Νέλσον Γκούντμαν και Φιλοσοφική Συμβουλευτική

                

Ο Νέλσον Γκούντμαν ελάχιστα γνωστός στις φιλοσοφικές  μας κοινότητες καθηγητής στο Χάρβαρντ  επιχείρησε τη μεγάλη έξοδο από τον αντικειμενισμό και μαζί κριτίκαρε την ιδεολογική δικτατορία των αναλυτικών και των κοιμισμένων εμβατηρίων τους, εισάγοντας  μια  αισθητική άποψη που λειτουργεί ως πρόταση ζωής.

Μιλώντας για τον κανόνα της επαγωγής και τον Μπλάσινο (grue) γρίφο, ουσιαστικά κτυπούσε το τελεφερίκ της σκέψης του Χιούμ και όχι μόνο, σπάζοντας παράλληλα  και ποδοπατώντας  τις μάσκες της αναλυτικής φιλοσοφίας και των λογικών διαλείψεων της. Τι μας λέει λοιπόν ο Γκούντμαν ο κανόνας της επαγωγής πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να λέει ότι το μέλλον θα είναι σαν το παρελθόν, αλλά μόνο σε ορισμένες απόψεις οι οποίες «επιδέχονται παρέκταση». Το αλληλολιβάνισμα του αναλυτικού θετικισμού όπου η αλήθεια μετατρεπόταν σε ανταλλάξιμη εικόνα προς όφελος της εικόνας της αλήθειας, πάει περίπατο.

Ο Νέλσον Γκούντμαν ιδρύει το 1967 το «Πρόγραμμα μηδέν» (Project Zero) στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, στο πρόγραμμα συνεργάστηκαν φιλόσοφοι, ψυχαναλυτές, ερευνητές – ψυχολόγοι και διερευνούσαν τις γνωστικές διαδικασίες της αισθητικής και της τέχνης στη διαδικασία της ανάπτυξης της προσωπικότητας, της ατομικότητας και της συλλογικότητας.

Ποια είναι τα οφέλη για την Φιλοσοφική Συμβουλευτική στα όσα τονίζει  ο Νέλσον Γκούντμαν. Στις εκτιμήσεις του ότι τα σύμβολα της μοντέρνας τέχνης υπερέχουν από τα σύμβολα της επιστημονικής κοσμοεικόνας. Και αυτό γιατί τα επιστημονικά σύμβολα κινούνται στα όρια της κλασικής αναπαράστασης της γλώσσας και του νοήματος, Η αναλυτική φιλοσοφία και ο γνωσιοθεωρητικός επιστημονικός προοπτικισμός, ψιλοπετάει ρίχνοντας αλλού τις άχνες (νοήματα) και αλλού τα φτερουγίσματα (γλώσσα), και πάντα σε κατασκευασμένες αντανακλάσεις σκέψεων και σε συμβατικές συνειρμικές σκηνοθεσίες.

Δεν είμαστε κατά τον  Νέλσον Γκούντμαν, πολιτικά και οικονομικά  αυτόματα. Λειτουργούμε σε συμβολισμούς (η επιρροή του από τον Κασσίρερ είναι εμφανής) και σε νοήματα τα οποία δεν είναι αναπαραστάσεις μιας αντικειμενικής πραγματικότητας.

Η αισθητική, η τέχνη, όχι ως αυτό που εμφανίζει αλλά ως αυτό που εμείς μπορούμε να ζήσουμε - να εδώ οι εγγύτητες με την Φιλοσοφική Συμβουλευτική η οποία προτείνει την αισθητική ως καθαρή ανάσα της ψυχοπνευματικής διαύγειας – γίνεται εσωτερίκευση και αλλαγή ζωής.

Για να μη λιμνάζει μέσα στο ίδιο της το ύφος η ζωή, όπως λέμε και στην Φιλοσοφική Συμβουλευτική έχουμε ανάγκη την μεταξίωση της αισθητικής μας, δηλαδή της ψυχοσυναισθηματικής μας  και συμβολικής μας λειτουργίας. Θυμίζει κάτι όλα αυτό; Βεβαίως θυμίζει τον Μισέλ Φουκώ και την «Επιμέλεια του Εαυτού».

Απόστολος Αποστόλου.