Κυριακή 1 Απριλίου 2018

Κάντ και Φιλοσοφική Συμβουλευτική





O Κάντ με τη σκέψη  του, θέλησε να φωτίσει την terra incognita της φιλοσοφίας, και κατάφερε από τη μια πλευρά να παγιδευτεί σε ένα γνωσιακό αδιέξοδο και ένα θετικιστικό αγνωστικισμό, και από την άλλη να μας χαρίσει απροσμέτρητους  στοχασμούς  για  τη μεταβλητή της φιλοσοφικής  μεταβολής.

Η συμβολή του στην φιλοσοφική ανθρωπολογία και φιλοσοφική συμβουλευτική απροσμέτρητα ευεργετική. Πολύ πριν οι θεραπευτές της ψυχο-αγοράς καλλιεργήσουν σαν πράκτορες επί μισθώσι τις διαδρομές του θυμικού  ντεφατισμού, ο Κάντ μας έχει  δώσει τα φώτα του, και μας έχει απαλλάξει από τα ληγμένα λόγια του ψυχοθεραπευτικού προσκοπισμού.


Ήδη από το 1770 μας έχεις θέσει τα ερωτήματα:
Τι είμαι σε θέση να γνωρίζω;
Τι οφείλω να κάνω;
Που επιτρέπεται να ελπίζω;
Τι είναι ο άνθρωπος;

Ο Λακάν χαιρέτησε τα παραπάνω ερωτήματα με παραθέματα εγκωμιαστικών λόγων και παρόλες τις διαφορές του, με το καντιανό πνεύμα μένει ανοιχτός στην  καντιανή ερμηνευτική  ερωτηματοθεσία.

Ο Κάντ κάνει μια διάκριση ανάμεσα στα προσωρινά πάθη (Affekte) και στα νόμιμα πάθη (Leidenschaften), επιθυμώντας έτσι να οργανώσει μια πρακτική φιλοσοφία χωρίς την παθολογία ( ο Αντόρνο κινείται αντίθετα σε μια πρακτική φιλοσοφία με κέντρο  την παθολογία), επιπλέον στην προσπάθεια του, να ανιχνεύσει το «επιθυμείν» (Begehrungsvernogen) και μέσα από εκείνο τη διαστροφή  ενοχοποιεί νησίδες του Λόγου, όχι όμως  τον πυρήνα ( Kern) του Λόγου. Έτσι η  πρακτική φιλοσοφία ή η   φιλοσοφική συμβουλευτική, αποστασιοποιείται από την παθολογία και την καθαρτήρια προσπάθεια. Για τον Κάντ η πρακτική φιλοσοφία ή  η φιλοσοφική συμβουλευτική, δεν έχει εγγύτητες με τον  ψυχολογισμό, ασκώντας την ίδια στιγμή ο Κάντ  κριτική στον ψυχολογισμό. Η σκιά για τον Κάντ συλλαμβάνεται μέσα στη λάμψη του Λόγου. Επίσης οι  αξιολογικές αναπροσαρμογές του υποκειμένου  μέσα στην πρακτική φιλοσοφία ή την  φιλοσοφική συμβουλευτική, θα επιτρέψουν και διαφορετικές αποτιμήσεις  στο ψυχολογικό επίπεδο.

Βέβαια πολύ πριν από τον Κάντ, ο Αριστοτέλης μας έχει πει, ότι τα πάθη καθεαυτά έχουν αδιάφορο χαρακτήρα και εκδηλώνονται «απροαιρέτως». Η ανθρώπινη προαίρεση είναι που δίνει στα πάθη  προβάδισμα.( Ηθικά Νικομάχεια ΙΙ 4, 1105, β 28 -1106α 6). Όμως η δυτική υπολογισμένη αοριστία με τις νεκρανεστημένες ιδοψυχαναγκαστικές ιδέες της, είχε συνάψει συμφωνία με την κηδεμονία της εσωτερικής διάρκειας του Απ. Παύλου, όταν στο Περί «παθών ατιμίας»  η κεντρική έννοια της παυλικής ανθρωπολογίας είναι η θεραπεία των παθών.

Αυτό όμως που κατεδαφίζει τον αχρονικό κυκλοθυμικό χαρακτήρα των ψυχοθεραπευτικών θεωριών είναι, όταν ο Κάντ θέτει το ζήτημα της μη  δικαιολόγησης  των κριτηρίων, των θεμελίων, των μετωνυμικών αιτιοτήτων,  των εξηγήσεων και αποτελεσμάτων, όπου η θεραπεία δεν υπάρχει ως θεραπεία των συμπτωμάτων, και παθολογική θεραπεία. αλλά ως διάγνωση συμπτωματολογίας, και θα ήταν μάταιο να αναζητηθεί η θεραπεία. Επιπλέον η νόσος και η ίαση συναιρούνται. Τι προτείνει στον τεχνικό παροξυσμό της ψυχοαναλυτικής ο Κάντ; τον θεμελιακό υπαινιγμό ο οποίος υπάρχει σε ό,τι προσπαθούμε να διατυπώσουμε.  (Κάντ Τι είναι Διαφωτισμός.)


Απόστολος Αποστόλου.


                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου